Co się stanie, gdy firma zrezygnuje z podziału na szefów i podwładnych? Wbrew logice nie zapanuje chaos i anarchia. Tak zwane turkusowe firmy udowadniają, że to droga do sukcesu.
W klasycznym systemie zarządzania funkcjonowanie firmy opiera się na autorytecie menedżera, regulacjach, obowiązkach i podziale pracy. Istnieje dość powszechne przekonanie, że struktura hierarchiczna jest integralną częścią procesów biznesowych i bez niej nie można zbudować udanego biznesu. Jednak niektóre firmy zmieniają nasze wyobrażenie o tym, jak można się rozwijać bez posiadania szefów i podwładnych.
Samozarządzanie lub turkusowe zarządzanie to forma organizacji procesu pracy, w której zespół samodzielnie podejmuje kluczowe decyzje dotyczące działania przedsiębiorstwa. Autorem koncepcji jest Frederic Laloux, który opisał ten model organizacji w 2017 roku w swojej książce „Pracować inaczej”.
W założeniu turkusowego zarządzania pracownicy zyskują poczucie odpowiedzialności, sprawczości i faktycznego wpływu na działania firmy. Czują, że ich zdanie się liczy, a podejmowane działania mają sens. Znacząco wzrasta ich poziom zaangażowania, lojalności oraz satysfakcji z pracy.
Od pracodawcy samozarządzanie wymaga obdarzenia pracowników zaufaniem, ale także stworzenia warunków sprawnej komunikacji i transparentności działań. W takim modelu pracownik staje się partnerem, a przestaje być podwładnym.
Opisując swoją koncepcję samozarządzania, Laloux wskazał trzy podstawowe cechy tego modelu:
Samozarządzanie nie ma jednego modelu postępowania i firmy mogą realizować tę koncepcję w różnym stopniu oraz na wiele sposobów.
Wśród cech, łączących firmy i organizacje, które zdecydowały się na wprowadzenie samozarządzania, można wskazać:
Samozarządzanie pozwala na podejmowanie lepszych i kolektywnych decyzji, znacznie podnosi poziom zaangażowania i inicjatywy pracowników, a rezygnacja z kadry menadżerskiej obniża koszty prowadzenia firmy. Jednak, aby taki model funkcjonowania był możliwy, potrzebna jest odpowiedzialność pracowników i wysoka kultura organizacji.
Pamiętaj, że celem nie powinien być zysk sam w sobie, ale te działania, które się na niego przekładają, np. zwiększenie rozpoznawalności marki, wejście na nowy rynek, realizacja projektu CSR, wypuszczenie nowego produktu itd.
Wszystkie procesy w firmie powinny być transparentne, a decyzje konsultowane na forum. Każdy powinien mieć prawo zabrania głosu, zaproponowania rozwiązania czy pomysłu. Podział zadań musi być omawiany w grupie, a nie narzucany odgórnie. Ważne jest także rozwiązywanie konfliktów na drodze dialogu.
Turkusowa firma potrzebuje pracowników z inicjatywą, otwartych, zaangażowanych i aktywnych. Ten model pracy nie będzie odpowiadał każdemu, dlatego upewnij się, że twój zespół składa się z odpowiednich ludzi na odpowiednich miejscach.
Stwarzaj pracownikom warunki sprzyjające rozwojowi i budowaniu samodzielności. Nagradzaj osiągnięcia, omawiaj błędy, ale ceń także tych pracowników, którzy dobrze wykonują swoje zadania bez potrzeby dalszego rozwoju. Nie wymagaj od nich więcej, niż chcą i mogą Ci dać.
Samoświadomość pracowników jest coraz wyższa, dlatego częściej chcą odgrywać znaczącą rolę i mieć wpływ na strategię firmy. Klasyczny model organizacji nie tylko nie zawsze daje im taką możliwość, ale często swoje funkcjonowanie opiera na zasadzie lęku przed karą. W takiej sytuacji pracownicy nie chcą brać na siebie odpowiedzialności w obawie przed konsekwencjami w przypadku niepowodzenia.
Turkusowe zarządzanie daje możliwość zbudowania nowoczesnej przestrzeni pracy, która pozwala pracownikom rozwinąć skrzydła. Siła tych skrzydeł może zanieść twoją firmę na sam szczyt.
Zdjęcie główne artykułu: fot. Javier Allegue Barros, źródło: unsplash.com
